Trong bối cảnh hiện nay, ngành Y tế ngày càng hiện đại hóa và chuyên môn hóa. Một trong những ngành học đang thu hút sự quan tâm của nhiều bạn trẻ là Kỹ thuật xét nghiệm y học. Vậy có nên học ngành kỹ thuật xét nghiệm không? Ngành này có gì hấp dẫn, có thể phát triển lâu dài không, và cơ hội việc làm như thế nào trong và ngoài nước? Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn có cái nhìn toàn diện để đưa ra quyết định chính xác.
Tổng quan ngành kỹ thuật xét nghiệm y học
Ngành Kỹ thuật xét nghiệm y học đào tạo kỹ thuật viên có khả năng thực hiện các xét nghiệm sinh hóa, huyết học, vi sinh, ký sinh trùng, miễn dịch học… nhằm phục vụ chẩn đoán, theo dõi và điều trị bệnh lý. Đây là ngành “hậu phương thầm lặng” nhưng đóng vai trò cốt lõi trong hệ thống y tế.
Ngành học phù hợp với người yêu thích khoa học, kỹ thuật, và muốn làm việc trong môi trường y tế nhưng không trực tiếp can thiệp điều trị như bác sĩ hay điều dưỡng.
Ưu điểm khi học ngành kỹ thuật xét nghiệm
1. Nhu cầu nhân lực cao và liên tục tăng
Theo Bộ Y tế, tỷ lệ kỹ thuật viên xét nghiệm ở Việt Nam mới chỉ đạt ~60% so với nhu cầu thực tế (2022). Trong khi đó, mỗi cơ sở y tế từ tuyến huyện trở lên đều bắt buộc phải có phòng xét nghiệm hoạt động liên tục, chưa kể hệ thống phòng khám tư, viện nghiên cứu, trung tâm xét nghiệm độc lập.
2. Ít áp lực tiếp xúc bệnh nhân
Kỹ thuật viên xét nghiệm chủ yếu làm việc trong phòng thí nghiệm, ít tiếp xúc trực tiếp với người bệnh, do đó giảm rủi ro lây nhiễm và áp lực giao tiếp, đặc biệt phù hợp với người thiên về kỹ thuật, cẩn thận và tỉ mỉ.
3. Cơ hội nghề nghiệp rộng mở cả trong và ngoài nước
- Trong nước: Việc làm tại bệnh viện, phòng khám, trung tâm y tế dự phòng, viện Pasteur, phòng xét nghiệm độc lập, công ty thiết bị y tế…
- Ngoài nước: Kỹ thuật xét nghiệm là một trong những nhóm nghề y tế được ưu tiên tuyển dụng tại Đức, Nhật, Canada… với thu nhập cao và nhu cầu ổn định.
4. Mức thu nhập ổn định
- Kỹ thuật viên mới ra trường có thể nhận mức lương từ 7–10 triệu đồng/tháng (khối ngoài công lập) và từ 5–7 triệu đồng/tháng trong hệ thống nhà nước.
- Kỹ thuật viên có kinh nghiệm, chuyên môn cao có thể đạt trên 15 triệu/tháng, đặc biệt khi làm trong hệ thống xét nghiệm cao cấp hoặc tư nhân.
Nhược điểm cần cân nhắc
1. Áp lực về độ chính xác cao
Làm việc trong ngành xét nghiệm đòi hỏi tính chính xác tuyệt đối, vì kết quả xét nghiệm ảnh hưởng trực tiếp đến việc chẩn đoán và điều trị bệnh. Một sai sót nhỏ cũng có thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng.
2. Cần làm việc ca kíp
Ở các cơ sở khám chữa bệnh lớn, đặc biệt là khoa cấp cứu, phòng xét nghiệm cần hoạt động 24/24. Do đó, người làm trong ngành này có thể phải làm theo ca, kể cả cuối tuần hoặc ngày lễ.
3. Cạnh tranh khi làm tại thành phố lớn
Dù ngành có nhu cầu cao, nhưng các khu vực đô thị, bệnh viện tuyến trên lại có mức độ cạnh tranh lớn. Để có vị trí tốt, người học cần đầu tư nghiêm túc vào tay nghề và bằng cấp.
Tiềm năng phát triển ngành kỹ thuật xét nghiệm
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), đến năm 2030, xét nghiệm sẽ là một trong 5 lĩnh vực cốt lõi trong hệ thống y tế toàn cầu.
Tại Việt Nam, với sự phát triển của các bệnh viện tư, chuỗi phòng khám quốc tế, trung tâm chẩn đoán hiện đại như Vinmec, Hoàn Mỹ, Medlatec, Diag,… nhu cầu tuyển dụng kỹ thuật viên xét nghiệm có trình độ ngày càng tăng.
Báo cáo nhân lực ngành Y tế Việt Nam năm 2024 ghi nhận:
- Cả nước hiện có khoảng 28.000 kỹ thuật viên xét nghiệm y học, trong khi nhu cầu tối thiểu là 45.000 người.
- Trong đó, riêng TP.HCM thiếu hụt khoảng 2.000 – 3.000 kỹ thuật viên trong các bệnh viện tư nhân và trung tâm chẩn đoán hiện đại.
Cơ hội việc làm trong và ngoài nước
– Trong nước:
- Bệnh viện công – tư (tuyến huyện đến trung ương).
- Trung tâm xét nghiệm tư nhân.
- Trung tâm y tế dự phòng, phòng khám đa khoa.
- Các công ty dược – thiết bị y tế – công nghệ sinh học.
- Phòng lab trong viện nghiên cứu, trường đại học.
– Ngoài nước:
- Nhật Bản, Đức, Úc, Canada… có chính sách tuyển dụng nhân lực ngành Y – Xét nghiệm.
- Sau khi học thêm tiếng và thi chứng chỉ hành nghề, kỹ thuật viên có thể đạt thu nhập 2.000 – 3.500 USD/tháng tùy từng quốc gia.
Vậy, có nên học ngành kỹ thuật xét nghiệm?
Câu trả lời là CÓ, nếu bạn:
- Yêu thích lĩnh vực y học nhưng không muốn tiếp xúc trực tiếp với bệnh nhân.
- Có tính cẩn thận, logic, yêu thích công nghệ – thiết bị y tế hiện đại.
- Mong muốn một nghề có nhu cầu ổn định, dễ xin việc, cơ hội phát triển trong và ngoài nước.
Tuy nhiên, bạn cũng cần chuẩn bị tinh thần cho môi trường làm việc đòi hỏi sự chính xác cao, có thể phải làm việc theo ca và luôn cập nhật kiến thức – công nghệ mới.
Ngành kỹ thuật xét nghiệm y học không ồn ào nhưng đóng vai trò sống còn trong hệ thống chăm sóc sức khỏe hiện đại. Đầu tư vào ngành này chính là đầu tư vào một tương lai nghề nghiệp bền vững, ổn định và đầy triển vọng.
