Yoga tin vào gắng sức; yoga về cơ bản là con đường của ý chí. Mật tông không tin vào gắng sức; mật tông không phải là con đường của ý chí. Thay vì thế, ngược lại, mật tông là con đường của buông xuôi toàn bộ. Ý chí của bạn không được cần tới. Với mật tông ý chí của bạn sẽ là vấn đề, cội nguồn của mọi phiền não. Với yoga buông xuôi của bạn, phi ý chí của bạn là vấn đề.
Vì ý chí của bạn là yếu, đó là lí do tại sao bạn trong phiền não, đau khổ - theo yoga. Theo mật tông, vì bạn có ý chí, vì bạn có bản ngã, là cá nhân, đó là lí do tại sao bạn khổ. Yoga nói, đem ý chí của bạn tới hoàn hảo tuyệt đối và bạn sẽ được giải thoát. Mật tông nói, làm tan biến ý chí của bạn hoàn toàn, trở thành được trống rỗng toàn bộ nó, và đó sẽ là giải thoát của bạn. Và cả hai đều đúng; điều này tạo ra vấn đề. Với tôi, cả hai đều đúng.
Nhưng con đường của yoga là con đường rất khó khăn. Điều không thể được, gần như không thể được, là bạn có thể đạt tới sự hoàn hảo của bản ngã. Điều đó ngụ ý bạn trở thành trung tâm của toàn thể vũ trụ. Con đường này rất dài, gian nan, và thực sự nó không bao giờ đạt tới mục đích. Cho nên cái gì xảy ra cho người đi theo yoga? Ở đâu đó trên con đường này, trong kiếp nào đó, họ chuyển sang mật tông.
Về mặt trí tuệ yoga là quan niệm được; về mặt tồn tại nó là không thể được. Nếu nó là có thể được bạn sẽ đạt tới bởi yoga nữa, nhưng nói chung điều đó không bao giờ xảy ra. Cho dù nó xảy ra, nó xảy ra rất hiếm hoi, như xảy ra với một Mahavir. Đôi khi hàng thế kỉ và thế kỉ trôi qua và thế rồi một người như Mahavir xuất hiện, người đã đạt tới qua yoga. Nhưng ông ấy là hiếm hoi, ngoại lệ, và ông ấy phá vỡ qui tắc.
Nhưng yoga hấp dẫn hơn mật tông. Mật tông là dễ dàng, tự nhiên và bạn có thể đạt tới qua mật tông rất dễ dàng, rất tự nhiên, vô nỗ lực. Và vì điều này, mật tông không bao giờ hấp dẫn bạn mấy. Tại sao? Bất kì cái gì hấp dẫn bạn đều hấp dẫn bản ngã của bạn. Bất kì cái gì bạn cảm thấy sẽ đáp ứng cho bản ngã của bạn sẽ hấp dẫn bạn nhiều hơn. Bạn bị kẹp chặt trong bản ngã; do vậy yoga hấp dẫn bạn rất nhiều.
Thực sự, bạn càng bản ngã, yoga sẽ càng hấp dẫn bạn, vì nó là nỗ lực bản ngã thuần tuý. Càng không thể được, nó càng hấp dẫn cho bản ngã. Đó là lí do tại sao đỉnh Everest có hấp dẫn nhiều thế. Có nhiều hấp dẫn thế để lên tới đỉnh của Himalayan vì việc đó khó thế. Và khi Hillary và Tensing lên tới đỉnh Everest, họ cảm thấy một khoảnh khắc rất cực lạc. Cái đó là gì? Cái đó là vì bản ngã được đáp ứng - họ đã là người đầu tiên.
Khi người đầu tiên đổ bộ lên mặt trăng, bạn có thể hình dung được người đó cảm thấy thế nào không? Người đó là người đầu tiên trong mọi lịch sử. Và bây giờ người đó không thể bị thay thế; người đó sẽ vẫn còn là người đầu tiên trong mọi lịch sử đi tới. Bây giờ không có cách nào thay đổi trạng thái của người đó. Bản ngã được đáp ứng sâu sắc. Bây giờ không có cạnh tranh, và không thể có được. Nhiều người sẽ đổ bộ lên mặt trăng nhưng họ sẽ không là người đầu tiên. Nhưng nhiều người có thể đổ bộ lên mặt trăng và nhiều người có thể lên tới Everest - yoga cho bạn đỉnh cao hơn. Và mục đích càng không thể đạt tới được, càng có sự hoàn hảo của bản ngã - bản ngã thuần tuý, hoàn hảo, tuyệt đối.
Yoga chắc đã hấp dẫn với Nietzsche rất nhiều vì ông ấy cảm thấy rằng năng lượng đang làm việc đằng sau sự sống là năng lượng của ý chí - ý chí quyền năng. Yoga cho bạn cảm giác đó. Bạn là mạnh mẽ hơn qua nó.
Bạn càng kiểm soát được bản thân bạn, bạn càng có thể kiểm soát được bản năng của bạn, bạn càng có thể kiểm soát được thân thể bạn và bạn càng có thể kiểm soát được tâm trí bạn, thế thì bạn càng cảm thấy mạnh mẽ hơn. Bạn trở thành người chủ bên trong. Nhưng điều này là qua xung đột; điều này là qua vật lộn và bạo hành. Và điều bao giờ cũng xảy ra ít hay nhiều là người đã từng thực hành yoga trong nhiều kiếp đi tới một điểm mà toàn thể cuộc hành trình trở thành buồn tẻ, ảm đạm, vô tích sự, vì bản ngã càng được đáp ứng, bạn sẽ càng cảm thấy nó là vô dụng. Thế rồi người đi theo con đường của yoga chuyển sang mật tông.
Bạn càng kiểm soát được bản thân bạn, bạn càng có thể kiểm soát được bản năng của bạn, bạn càng có thể kiểm soát được thân thể bạn và bạn càng có thể kiểm soát được tâm trí bạn, thế thì bạn càng cảm thấy mạnh mẽ hơn.
Nhưng yoga hấp dẫn vì mọi người đều là một bản ngã. Mật tông không bao giờ hấp dẫn lúc ban đầu. Mật tông có thể hấp dẫn chỉ với những chiều sâu lớn hơn - với những người đã làm việc trên bản thân họ, người đã thực sự vật lộn qua yoga trong nhiều kiếp. Thế thì mật tông hấp dẫn họ bởi vì họ có thể hiểu được. Bình thường bạn sẽ không bị hấp dẫn bởi mật tông, và nếu bạn bị hấp dẫn bạn sẽ bị hấp dẫn bởi các lí do sai, cho nên cố hiểu họ nữa.
Bạn sẽ không bị hấp dẫn bởi mật tông ngay chỗ đầu tiên vì nó đòi bạn buông xuôi, không tranh đấu. Nó đòi bạn nổi, không bơi. Nó đòi bạn đi cùng dòng chảy, không đi ngược dòng. Nó bảo bạn, tự nhiên là tốt; tin cậy tự nhiên, không tranh đấu với tự nhiên. Ngay cả dục cũng là tốt. Tin cậy nó, đi theo nó, chảy trong nó; không tranh đấu với nó. "Không tranh đấu" là giáo huấn trung tâm của mật tông. Chảy đi. Buông bỏ! Nó không thể hấp dẫn, không có sự đáp ứng của bản ngã qua nó. Trong bước đầu tiên nó đòi bản ngã của bạn phải bị tan biến, ngay chính lúc ban đầu nó đòi bạn làm tan biến bản ngã.
Yoga cũng đòi hỏi bạn, nhưng ở chỗ cuối cùng. Đầu tiên nó sẽ đòi bạn làm thuần khiết bản ngã. Và nếu bản ngã được làm thuần khiết hoàn toàn nó tan biến đi, nó không thể còn lại được. Nhưng đó là cuối cùng trong yoga, và trong mật tông điều đó là đầu tiên.
Cho nên mật tông sẽ không hấp dẫn nói chung. Và nếu nó hấp dẫn, nó sẽ hấp dẫn vì những lí do sai. Chẳng hạn, nếu bạn muốn mê đắm trong dục thế thì bạn có thể hợp lí hoá mê đắm của bạn qua mật tông. Điều đó có thể trở thành sự hấp dẫn. Nếu bạn muốn mê đắm trong rượu, trong đàn bà, trong các thứ khác, bạn có thể cảm thấy bị hấp dẫn tới mật tông. Nhưng thực sự, bạn không bị hấp dẫn tới mật tông. Mật tông là mẽ ngoài - là thủ đoạn. Bạn bị hấp dẫn tới cái gì đó khác mà bạn nghĩ mật tông cho phép bạn. Cho nên mật tông bao giờ cũng hấp dẫn vì các lí do sai.
Mật tông không giúp cho bạn mê đắm, nó là để biến đổi mê đắm. Cho nên đừng tự lừa bản thân bạn. Qua mật tông bạn có thể lừa bản thân bạn rất dễ dàng, và vì khả năng lừa dối này Mahavir đã không mô tả mật tông. Khả năng này bao giờ cũng có đó. Và con người bị lừa dối tới mức con người có thể bày tỏ điều này khi người đó thực sự ngụ ý điều khác, người đó có thể hợp lí hoá.
Chẳng hạn, ở Trung Quốc, ở nước Trung Quốc cổ, đã có cái gì đó tựa như mật tông - một khoa học bí mật. Nó được biết tới là Đạo. Đạo có xu hướng tương tự như mật tông. Chẳng hạn, Đạo nói rằng điều tốt là bạn muốn tự do với dục, rằng bạn phải không bám dính vào một người - vào một đàn bà hay một đàn ông. Bạn phải không bám dính vào một người nếu bạn muốn được tự do. Đạo nói rằng tốt hơn cả là liên tục đổi bạn tình.
Điều này tuyệt đối đúng, nhưng bạn có thể hợp lí hoá nó; bạn có thể lừa bản thân bạn. Bạn có thể chỉ là kẻ điên vì dục và bạn có thể nghĩ rằng "Mình đang làm thực hành mật tông, cho nên mình không thể bám dính lấy một người đàn bà. Mình phải đổi." Và nhiều hoàng đế ở Trung Quốc đã thực hành điều đó. Họ có những hậu cung lớn chỉ dành cho điều này.
Nhưng Đạo là có nghĩa nếu bạn nhìn sâu xuống dưới trong tâm lí con người. Nếu bạn chỉ biết một người đàn bà, sớm hay muộn hấp dẫn của bạn với người đàn bà đó sẽ héo mòn đi, nhưng hấp dẫn của bạn với các đàn bà sẽ vẫn còn. Bạn sẽ bị hấp dẫn bởi giới khác. Người đàn bà này, vợ bạn, sẽ thực sự không là của giới đối lập. Cô ấy sẽ không hấp dẫn bạn, cô ấy sẽ không là lực từ với bạn. Bạn sẽ trở thành quen cô ấy.
Đạo nói rằng nếu người đàn ông di chuyển giữa các đàn bà, các đàn bà, người đó sẽ không chỉ đi ra ngoài một người, người đó sẽ đi ra ngoài giới đối lập. Chính tri thức về nhiều đàn bà sẽ giúp cho người đó siêu việt lên. Và điều này là đúng - nhưng nguy hiểm, vì bạn sẽ muốn điều đó không phải vì nó là đúng mà vì nó cho bạn sự phóng túng bừa bãi. Đó là vấn đề với mật tông.
Cho nên ở Trung Quốc tri thức đó cũng bị đè nén; nó phải bị đè nén. Ở Ấn Độ mật tông cũng đã bị đè nén vì nó nói nhiều điều nguy hiểm - nguy hiểm chỉ bởi vì bạn có tính lừa dối. Bằng không chúng là kì diệu. Không cái gì đã xảy ra cho tâm trí con người mà kì diệu hơn và huyền bí hơn mật tông; không tri thức nào sâu đến thế.
Nhưng tri thức bao giờ cũng có nguy hiểm của nó. Chẳng hạn, bây giờ khoa học đã trở thành nguy hiểm vì nó đã đi tới nhiều bí mật sâu. Bây giờ nó biết cách tạo ra năng lượng nguyên tử. Einstein tương truyền đã nói rằng nếu ông lại được cho cuộc sống, thay vì là nhà khoa học ông ấy muốn là thợ ống nước, vì khi ông ấy nhìn lại, cả đời ông ấy đã là vô tích sự - không chỉ vô tích sự, mà nguy hiểm cho nhân loại. Và ông ấy đã cho một trong những bí mật sâu nhất, nhưng cho một nhân loại mang tính tự lừa dối.
Tôi tự hỏi... ngày đó có thể tới sớm khi chúng ta sẽ phải đè nén tri thức khoa học. Có tin đồn rằng có những ý nghĩ bí mật trong các nhà khoa học về liệu có nên tiết lộ thêm nữa hay không - liệu họ có nên dừng nghiên cứu lại hay liệu họ nên đi xa hơn, vì bây giờ nó là mảnh đất nguy hiểm.
Mọi tri thức đều nguy hiểm; chỉ dốt nát là không nguy hiểm, bạn không thể làm được mấy với nó. Mê tín bao giờ cũng tốt - không bao giờ nguy hiểm. Chúng là vi lượng liệu pháp. Nếu thuốc được trao cho bạn, nó sẽ không gây hại cho bạn. Liệu nó sẽ giúp cho bạn hay không tuỳ thuộc vào sự hồn nhiên riêng của bạn, nhưng một điều là chắc chắn: nó sẽ không gây hại cho bạn. Vi lượng liệu pháp là vô hại; nó là mê tín sâu. Nếu nó có tác dụng, nó chỉ có thể giúp đỡ. Nhớ, nếu cái gì đó chỉ có thể giúp thế thì nó là mê tín sâu. Nếu nó có thể làm cả hai, giúp đỡ và gây hại, chỉ thế thì nó là tri thức. Thứ thực có thể làm cả hai, vừa giúp vừa hại. Duy nhất thứ giả có thể chỉ giúp đỡ. Nhưng thế thì việc giúp này không bao giờ tới từ thứ đó, nó bao giờ cũng là phóng chiếu của tâm trí riêng của bạn. Cho nên, theo một cách nào đó, chỉ những thứ ảo vọng mới là tốt; chúng không bao giờ làm hại bạn.
Mật tông là khoa học, và nó là sâu hơn tri thức nguyên tử vì khoa học nguyên tử quan tâm với vật chất còn mật tông quan tâm tới bạn, và bạn bao giờ cũng nguy hiểm hơn bất kì năng lượng nguyên tử nào. Mật tông quan tâm tới nguyên tử sinh học, với bạn - tế bào sống; với bản thân ý thức cuộc sống và cách cơ chế bên trong của nó vận hành.
Đó là lí do tại sao mật tông trở nên quan tâm nhiều thế vào dục. Người quan tâm tới sống và ý thức sẽ tự động trở nên quan tâm tới dục vì dục là cội nguồn của sống, của yêu, của mọi điều đang xảy ra trong thế giới của ý thức. Cho nên nếu người tìm kiếm không quan tâm tới dục, anh ta không là người tìm kiếm chút nào. Anh ta có thể là triết gia, nhưng anh ta không là người tìm kiếm. Và triết lí ít hay nhiều đều là vô nghĩa - suy nghĩ về mọi thứ mà chẳng có gì hữu dụng.
Người quan tâm tới sống và ý thức sẽ tự động trở nên quan tâm tới dục vì dục là cội nguồn của sống, của yêu, của mọi điều đang xảy ra trong thế giới của ý thức. Cho nên nếu người tìm kiếm không quan tâm tới dục, anh ta không là người tìm kiếm chút nào.
Từ “Vigyan Bhairav Mật tông - tập 2”
Nguồn: Osho - Ngày: 6/3/2020 - đăng bởi: QuangPN